Prawdziwym kluczem do motywowania ludzi i zespołów jest poznanie tego, co kochają i w czym są dobrzy. Te informacje mają decydujące znaczenie we wzbudzaniu motywacji. Wiedza o tym, co dane osoby uwielbiają robić i w czym są najlepsze, jest niezbędna, żeby zrozumieć, jak je motywować. Zatem nie ma leniwych pracowników, są tylko...
...źle dobrani
Pracownik twojej firmy, którego nazwałbyś „niezmotywowanym”, może wykazywać pełne zaangażowanie w aktywnościach pozazawodowych (np. naprawianie motocykli). Sprzedawca, który dla ciebie jako właściciela sklepu budowlanego nie rokuje na przyszłość, może okazać się „sprzedawcą roku” w internetowym sklepie z wyposażeniem łazienek. Osoba z zespołu, która wciąż wciąga pracowników w „rozmowy o niczym”, ciebie może irytować, a w firmie sprzedającej abonamenty medyczne może zostać liderem regionu. Jak to możliwe?
Każdy z nas ma inne predyspozycje, mocne i słabe strony, umiejętności, przekonania i wartości. Wychowywaliśmy się w innych rodzinach, środowiskach i warunkach materialno-bytowych. Otaczali nas inni ludzie, którzy reprezentowali różne sposoby myślenia i działania. Każdy z nas urodził się niepowtarzalny – prawdopodobieństwo, że ktoś otrzyma ten sam zestaw genów co Ty, jest praktycznie zerowe. Ponadto sekwencja doświadczeń, która stała się twoją życiową historią, wyposażyła cię w unikalny zestaw przekonań, wartości i nawyków. Niektóre z tych cech możesz dzielić z bliskimi sobie osobami. Nie ma jednak ani jednej osoby na świecie, która byłaby wierną kopią Ciebie. Każdy z nas ma inny zestaw cech wraz z poziomem ich natężenia. Tworzy on nasze indywidualne „DNA motywacyjne” – klucz do zrozumienia tego, co sprawia że komuś się „chce” bądź „nie chce” czegoś robić.
„Dobre” i „złe” cechy
Badania wskazują, że proporcja cech wrodzonych i nabytych to mniej więcej 50% do 50%. To oznacza, że rodzimy się z „wyjściowym” poziomem zdolności matematycznych, językowych czy abstrakcyjnego myślenia. Mało kto wie, że cechą wrodzoną jest również poziom poczucia odpowiedzialności, empatii czy tendencji do ryzyka. Nabyte cechy to sposoby myślenia i działania przyswojone nieświadomie od naszych najbliższych opiekunów oraz osób, które miały znaczący wpływ na nas. Ważne są również wnioski i interpretacje z wydarzeń, jakich doświadczyliśmy w swoim życiu. Każdy z nas ma w rezultacie zestaw cech, które same w sobie nie są ani złe, ani dobre. Stają się takie w zależności od sytuacji, w której się znajdujemy. Zamiłowanie do procedur i pracy biurowej będzie „dobre” w pracy w administracji publicznej oraz „złe” w obsłudze bezpośredniej klienta.
Eksperci i specjaliści
Niedocenianie siebie i swojej wyjątkowości zawdzięczamy w dużym stopniu polskiemu systemowi edukacji. Koncentruje się on bowiem na naszych deficytach (cechach poniżej średniej statystycznej) a nie na zasobach, czyli aktywnościach, które przychodzą nam łatwo. Uwaga nauczycieli automatycznie kierowana jest na „podciąganie” słabych uczniów zamiast na inwestowanie w osoby, które świetnie sobie radzą z danym przedmiotem. Efekt tego jest taki, że osoby słabe „wyciągane” są do najwyżej średniego poziomu danej umiejętności, a dobrzy uczniowie nie rozwijają swojego potencjału. W rezultacie, w życiu zawodowym większość ludzi ma „średni statystyczny” poziom wielu umiejętności. A my, jako konsumenci, nie chcemy płacić ciężko zarobionych pieniędzy za usługi na poziomie „średnim statystycznym”. Oczekujemy ekspertów i specjalistów, którym będziemy mogli zaufać. Chcemy widzieć pasję i zaangażowanie osób, z którymi współpracujemy. Wracamy do firm i osób, które nas zachwycą swoim profesjonalizmem, a nie „odhaczą”, chcąc wyjść szybciej na lunch.
Mocne strony
„Tajemnicą sukcesu jest umiejętne dostrzeżenie własnych mocnych stron i organizowanie życia w sposób umożliwiający ich wykorzystanie” – tak jednym zdaniem można podsumować wyniki badań Instytutu Gallupa przeprowadzone z udziałem 2 mln najlepszych na świecie nauczycieli, sportowców, dyrektorów, muzyków, księgowych, prawników, lekarzy i handlowców.
Mocne strony każdego z nas to suma talentu (czyli naturalnego potencjału powyżej średniej statystycznej), nabytej wiedzy oraz umiejętności. Sam talent nie wystarczy do tego, aby stać się mistrzem w swojej dziedzinie. Jest on drogowskazem informującym nas, gdzie warto zainwestować energię, czas i pieniądze, bo tam osiągniemy największą stopę zwrotu.
Często błędem jest koncentrowanie się na swoich słabych stronach oraz walka z nimi. Konieczna jest pełna świadomość naszych deficytów, byśmy znali swoje ograniczenia i mogli podejmować racjonalne decyzje. Ale kluczem do sukcesu i efektywności jest diagnoza mocnych stron, stworzenie warunków do ich wykorzystania oraz znalezienie sposobu na neutralizację słabych stron.
Uniwersalne sposoby motywowania
A co z technikami „budowania motywacji”, które oferowane są na szkoleniach dla menadżerów? Czyż nie są one uniwersalne i możliwe do zastosowania dla każdego? I tak, i nie. Jesteśmy w pewnych obszarach podobni do siebie, a w innych zupełnie różni. I uniwersalne sposoby motywowania, np. uczciwy system premiowania pracowników, oddziałują głównie na ten wspólny obszar. Samomotywacja, która jest najsilniejszą i najtrwalszą siłą napędową, bierze się z robienia rzeczy, które są dla nas przyjemne i ważne. Zaangażowanie i pasja występują wtedy, kiedy osoba wykonuje aktywności, które wykorzystują jej naturalny potencjał i predyspozycje. Jeśli masz naturalną zdolność do dostrzegania zagrożeń, to przyjemność sprawi ci praca wymagająca ich analizy. Kiedy ciągnie cię do ludzi i czujesz się swobodnie w nowym towarzystwie, to chętnie będziesz wykonywał obowiązki związane z koniecznością poznawania wciąż nowych osób. Lubisz porządkować swoje otoczenie i naturalnie dostrzegasz szczegóły? Będziesz instynktownie dążył do wykonywania tych czynności w życiu zawodowym i prywatnym. Dlaczego? Bo jest to dla ciebie przyjemne i ważne.
Znaczenie dopasowania
Mamy skłonność do robienia rzeczy, które dają nam radość, przyjemność oraz unikania rzeczy, które przynoszą niezadowolenie. Czerpanie przyjemności z danego rodzaju aktywności powoduje tendencję do stawania się efektywniejszym w tym obszarze. I odwrotnie, jeśli nie lubimy danej aktywności, to wykazujemy skłonność do robienia jej rzadziej.
Jeśli chcesz być stale zmotywowany do działania, zacznij od diagnozy swoich mocnych i słabych stron. Następnie zorganizuj swoje życie zawodowe oraz firmę tak, byś 70% czasu poświęcał na robienie tego, co wykorzystuje twoje mocne strony. Pozostałe 30% czasu przeznacz na zadania, które nie sprawiają Ci przyjemności, ale muszą być zrobione. Chcesz mieć stale zmotywowanych pracowników? Kieruj się powyższą zasadą zarówno przy rekrutacji nowych pracowników, jak i reorganizacji zakresu obowiązków w firmie.
Sprawdź, co zabija motywację
Twoich pracowników
Rozwiąż quiz i problemy ze swoimi ludźmi
Dowiesz się:
- dlaczego Twoi pracownicy wymigują się od obowiązków,
- dlaczego nie chcą brać na siebie odpowiedzialności za pracę,
- dlaczego zajmują się tylko tym, co pokażesz im palcem,
- i co konkretnie zmobilizuje ich do świetnej pracy (uwaga – to nie pieniądze).
Monika Madejska
Ekspert rozwoju talentów - pomaga małym i średnim przedsiębiorcom odkrywać ich mocne strony i na ich bazie budować skuteczne firmy. Rozwiązuje problemy z zarządzaniem sobą oraz ludźmi w biznesie. Specjalistka w dziedzinie przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu.
